Stüdyo ve Açık Alan Flaş Sistemleriyle Başa Çıkma İpuçları
En iyi flaş sistemi, onu etkili ("doğru şeyleri yapmak") ve verimli ("şeyleri doğru yapmak") bir şekilde kullanabilmediğinizde bir işe yaramaz. Cihazların teknik kullanımına yönelik kılavuzların yeterli şekilde açıklanmış olması göz önüne alındığında, bir flaş sistemiyle çalışma konusunda yıllarca deneyime sahip olan veya yoğun bir eğitimden geçen kişilerin bilir. Bu rehber, başlangıçtan itibaren ışığı etkili ve yaratıcı bir şekilde kullanmanıza yardımcı olacaktır - deneme-yanılma yanıyla zahmetli ve yalnızca aldığınız deneyimlerle yola çıkmadan.
8.1 Işıkla Model Arasındaki Göreceli Mesafenin Önemi
Işığın dikkate değer bir özelliği, modelden ışık kaynağına olan mesafenin değiştirilmesi durumunda orantısız şekilde artıp veya azalmasıdır. Ve bu karekök biçimindedir. Yani, ışık kaynağının modelden uzaklığı ikiye katlanırsa, ışık azalır. Aydınlanma şimdi sadece öncekinden ¼ değerinde olacaktır!
Örnek
Modelin ön ana ışığa 2 metre uzakta durduğunda ve diyafram 5,6 ile fotoğraf çekildiğinde, (genellikle istenmeyen) yeni bir ışığa olan uzaklık (örneğin, kısa bir makyaj molası verildiğinde), artık sadece 1 metre olmak şartıyla, diyafram 11 ile fotoğraf çekilmelidir. Çünkü ışık kaynağına olan uzaklığın yarıya indirilmesi ışığı 4 kat parlak hale getirir!
Bu durum, özellikle kısa rahatsız edici değişikliklerin fotoğraflarında sabit bir parlaklık sağlama konusunda problemler yaşayan ve henüz kendi stüdyosuna sahip olmayan ve genellikle evde veya diğer ufak mekanlarda fotoğraf çeken acemi fotoğrafçılar için önemlidir. Çünkü ışık başlıklarına olan mesafelerin doğru bir şekilde korunmasının ne kadar önemli olduğunu tam olarak hatırlamak kolayca unutulur. En azından moda fotoğrafçılığında olduğu gibi modellerin hareketli olduğu durumlarda (örneğin hareketli objelerin sıkça fotoğraflandığı modellerde).
Bu durum özellikle küçük mekanlarda fotoğraf çekerken karşımıza çıkmaktadır, çünkü burada model ile ışık kaynağı arasındaki mesafeler zorunlu olarak küçüktür.
Ancak bu fenomenden büyük stüdyoları olan profesyoneller de etkilenmektedir. Çünkü ışık karakteri modelden ileri geri gittikçe değişir, bu nedenle birçok fotoğrafçı, ışık şekillendirmelerle donatılmış ışık başlıklarını modelin yanında tutacak şekilde kurar.
Örneğin, geniş bir softbox'u modelden 10 metre uzakta kurmak mantıklı değildir. Çünkü bu durumda ışık karakteri bu ışık şekillendiricinin etkinliğini göstermeyecektir. Özellikle düz yüzeyli ışıklandırmalar genellikle modelin veya fotoğraflanan objenin yanına çok yakın şekilde konumlandırılır.
Küçük bir alanda 1 metrelik mesafe değişiklikleri parlaklığı büyük ölçüde etkiler. Tüm ışık kaynakları (burada: flaş başlıkları) örneğin 10 metreden daha fazla uzakta duruyorsa, bir metrelik mesafe değişiklikleri neredeyse fark edilmez. Ancak zaten nadir bir durum olduğu gibi.
Bu nedenle her fotoğrafçı, modelin ışıktan olan mesafesini nezaketle gözetmesi gerekmektedir …
• Modelin ışıktan olan mesafesindeki değişikliklere izin vermemek (örneğin birçok stüdyoda modelin duracağı yere bir işaret yapıştırılır) …
• veya ihtiyaç halinde ışık başlıklarının güçlerini ayarlayarak mesafe değişimlerini sürekli dengelemek.
Diyafram ayarlarını değiştirmek pek alışılmadık bir durumdur, çünkü bir model mesafeyi değiştirdiğinde, flaş başlıkları (genellikle ana ışık ve efekt ışığı ile en az 2 flaş başlığı modelin üzerine odaklanmıştır) farklı etkilenecektir. Bir kamera diyafram değişikliği sadece genel olarak daha fazla veya daha az parlaklığa yol açabilir - ancak tek tek flaş başlıklarında parlaklık artışını veya azalışını telafi edemez. Her zaman bütün flaş başlıklarının ışığı daha fazla veya daha az parlak bir şekilde yansıtılacaktır.
Ancak bu başlıklar modelden farklı mesafelere yerleştirilmişse, mesafe değişiklikleri, flaş başlığı 1'e doğru yaklaşıldığında flaş başlığı 2'ye doğru mesafenin artmasına neden olacaktır.
Şekil 8.1: Model ileri doğru hareket ettiğinde, arka plandaki iki dar softbox arasındaki mesafe artar. Model sola doğru hareket ettiğinde ise, sol arka dar softbox ile olan mesafe kısalsa da aynı anda sağ arka dar softbox ile olan mesafe artacaktır. vb.
Şekil 8.2: Modelin flaş başlıklarına olan mesafesindeki değişiklikler, etkilenen flaş başlıklarının güçlerini ayarlayarak belirli bir şekilde dengelemelidir, böylece sabit doğru pozlama sağlanabilir.
(Fotoğraf © 2013: Jens Brüggemann – www.jensbrueggemann.de)
Şekil 8.3: A Durumunda, model ışık kaynağından uzaktadır. Birkaç santimlik mesafe değişikliği önemli değildir. Ancak, B Durumunda, ışık kaynağı modelden çok yakındır. Bu durum ışık teknik açıdan önemlidir, çünkü başın genişliği, modelle ışık kaynağı arasındaki toplam mesafenin yaklaşık %30'una denk gelir.
A Durumunda, baş genişliği toplam mesafeye göre yüzdesel olarak ihmal edilebilir (yaklaşık %7). A Durumundaki mesafe değişikliği düzeltilmesi gereken bir durum oluşturmazken, B Durumundaki mesafe değişikliği mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır.
Not: Şunu unutmamak önemlidir: Küçük bir odada modelin flaş başına olan mesafe değişiklikleri, etkilenen flaş başlıklarının güçlerinin ayarlanması gerekliliğine yol açar. Ancak açık havada, güneş ışığında, modelin yerde yatıyor olup olmaması veya 3 metre yükseklikte bir merdivene çıkıyor olması (ve dolayısıyla güneşe 3 metre daha yaklaşıyor olması) tamamen önemsizdir. Çünkü açık alanda bu fark göz ardı edilebilir: Dünya 149,6 milyon kilometre uzaklıkta güneşe. Bu durumda 3 metrelik bir fark önemli değil.
Ancak bir stüdyoda, 3 metrelik mesafe değişiklikleri büyüktür. Mesafenin kısaltılması veya uzatılması durumuna göre modelin çok daha parlak veya daha koyu görünmesine neden olur. Bu yüzden modelinizin duracağı yere bir işaret koyduğunuzdan emin olun. Veya mesafe değişikliği durumunda bazı flaş başlıklarının güçlerini ayarlanması gerektiğini unutmayın.
8.2 Işık Eklemek
Işık eklenir: Bir jeneratörün toplam gücü 1.000 WS olan, iki 500 WS'lik flaş başlığına bölünebilir. 1/30 saniye enstantane zamanı, 1/60 saniye enstantane zamanına kıyasla (ceteris paribus) iki kat daha parlak bir fotoğraf üretir. Bu mantıklı olabilir - ama yeterince vurgulanamaz. ;)
Şekil 8.4: Işın konilerinin kesiştiği noktalarda özellikle parlaktır. Işık eklenir. Bu sürekli ışık için de, flaş ışığı için de geçerlidir. Mantıklı, çünkü aslında bir flaş çok kısa süreli bir sürekli ışıktır - sadece yüksek yoğunlukta.
(Foto ©2011: Jens Brüggemann - www.jensbrueggemann.de)
8.3 Işık Şekillendiriciler Işık Özelliği Yaratır
Bir flaş sistemi satın alırken, genellikle jeneratörlerin veya kompakt flaşların güç verisi karşılaştırılır. Ancak hangi ışık şekillendiricilerin şirketin programında bulunduğu genellikle flaş sistemi genişletildiğinde düşünülür. Aslında ışık şekillendiriciler, ışık karakteristiğinden sorumlu olan temel unsurlardır.
Işık şekillendiriciler için geçerli olan şudur: Ne kadar fazla (farklı) varsa, o kadar iyidir! Her ışık şekillendirici farklı bir ışık yapar, bu yüzden alışılmamış olanlara da başvurmak faydalı olabilir.
Şekil 8.5: Softboxlar fotoğrafçılar arasında özellikle popülerdir. Ürün fotoğrafçılığında güzel yansımalar sağlarlar; model fotoğrafçılığında ise yumuşak bir aydınlatma sağlarlar.
(Foto © 2012: Jens Brüggemann - www.jensbrueggemann.de)
Şekil 8.6: "Işık pense" dediğimizde, iki softbox'un birbiriyle karşı karşıya gelerek yaklaşık aynı yoğunlukta parlaması durumunu kastediyoruz.
(Foto © 2012: Jens Brüggemann - www.jensbrueggemann.de)
Şekil 8.7: Dış çekimlerde genellikle Normalreflektörü tercih ediyorum. Yüksek ışık verimine sahiptir ve aynı zamanda en az rüzgar etkilenenidir. Flaş başının yüksek (doğal görünümlü) kullanımı özellikle açık alanda, tripod ile birlikte hızlıca sallanabilir.
(Foto ©: Jens Brüggemann - www.jensbrueggemann.de)
Şekil 8.8: Bu eğitim serisini dikkatlice takip edenler, profesyonel bir ışık yönetimine hakim olma konusunda daha hızlı ilerleyeceklerdir. Işık karakteristiğinden çok, jeneratörler veya kompakt flaşlar değil, ışık şekillendiriciler esas olarak sorumludur. Bu yüzden, sürekli olarak yeni piyasaya sürülen modelleri araştırmak da önemlidir. Burada ilk kez "MOLA"yı kullandım. Ayrıca sol taraftan bir Sunbounce-Ayıklayıcı kullandım, çünkü sadece açık alanda değil, kapalı mekanlarda da harika yansımalar sunarlar. Nikon D3S ile 2,8/105mm Micro Nikkor. 1/125 saniye, diyafram 3,5, ISO 200.
(Foto © 2011: Jens Brüggemann - www.jensbrueggemann.de)
Şekil 8.9: "MOLA", yumuşak ancak belirgin vurgularla karışık bir ışık sunar ve bu nedenle portre ve moda fotoğrafları için özellikle uygundur. "MOLA", iç kısmında mat-beyaz bir yüzeye sahip dalgalı bir yapıya sahiptir. Flaş tüpü, ışığın belirli bir yüzdesinin yansıtılmasına neden olan yoğun bir ızgara ile kısmen örtülür (ışığın yumuşak kısmı) ve geriye kalan kısım doğrudan modele düşer (ışığın sert kısmı).
Şekil 8.10: Aynı ışık şekillendiricisinde bile farklılıklar ortaya çıkarılabilir. Broncolor'un "P-Soft"u (solda) bu fotoğrafta gösterilmektedir. Beauty-Dishler kategorisine aittir, ancak beyaz değil, mat-gümüş refleksiyon yüzeyine sahiptir. Işığı yumuşatmak için, reflektörün önüne bir difüzör eklenebilir. Işığı daha yoğun hale getirmek isterseniz, reflektörün üzerine bir kovan eklenebilir.
(Foto ©: Jens Brüggemann - www.jensbrueggemann.de)
Şekil 8.11: Ürün fotoğrafçılığında, yansımaların rahatsız edici olmadığı ışık şekillendiriciler tercih edilir. Softboxlar ve Striplightlar, yansıyan yüzeylerde ilk tercihlerdir.
(Foto ©: Jens Brüggemann - www.jensbrueggemann.de)
Şekil 8.12: Düz ışık kenarları oluşturmaya yardımcı olabilecek yüzey ışıklarıyla, ürünün şeklini desteklemek amacıyla ışık kullanılır.
(Foto ©: Jens Brüggemann - www.jensbrueggemann.de)
8.4 Işık - ve Gölge?
Çok ışık varsa, gölge de olmalıdır! Gölgelerden yoksun bir aydınlatma genellikle sıkıcı görünür, düz olur. Öte yandan gölgeler fotoğrafa plastisite, derinlik katar.
Şekil 8.13: Endülüs'teki fotoğraf çalışmalarımda genellikle öğleden sonrasına doğru çekim yaparız. Parlayan güneş battıkça uzayan gölgeler, daha fazla derinlik kazandırmak için harika fotoğraflar ortaya çıkarır. Genellikle bir modelle, ancak bazen, bu fotoğraf gibi, eski bir korsan kalesinden çekim yapıldığında ise modelli fotoğraflara gerek duyulmaz.
(Foto ©: Jens Brüggemann - www.jensbrueggemann.de)
Şekil 8.14: Model fotoğrafçılığında da gölgeler çok önemlidir. Bu erkek model çalışmasında ışık ve gölge arasındaki oyun, şekilli vücudu iyi vurgulamaktadır.
(Foto ©: Jens Brüggemann - www.jensbrueggemann.de)
8.5 Odak ışığının flaş ışığıyla orantılı olması
Bireysel güç dağılımıyla çalışılıyorsa, odak ışığının da (cihaz tarafından) otomatik olarak ayarlanması gerekir; çünkü sadece bu şekilde flaş ile çekim sırasında ışık seyrini gerçekten odak ışığına göre değerlendirebilirsiniz. Başka bir deyişle: Flaş başlıklarının farklı güç dağılımlarında olması durumunda, aydınlatma durumu sadece odak ışığının flaş gücüne orantılı olarak ayarlandığında doğru şekilde değerlendirilebilir.
Örnek 1a
Eğer flaş kafası 1 maksimum gücün %25'i ile flaş yapıyorsa, odak ışığının da sadece %25'i kadar yanması gerekir. Eğer flaş kafası 2 maksimum gücün %40'ı ile flaş yapıyorsa, odak ışığı da %40 yanmalıdır. Ve eğer flaş kafası 3 sadece maksimum gücün %10'u kullanılıyorsa, odak ışığının da sadece maksimum gücün %10'u kadar yanması önemlidir.
Ancak daha da iyi olanı, jeneratörün sadece "Orantılılık" değil, aynı zamanda "Maksimum Orantılılık (Pmax)" sunmasıdır. Bu, flaş gücü en yüksek şekilde ayarlanmış bir flaş başlığının odak ışığının maksimum güçte yanacağı anlamına gelir (örneğin 650 Watt ile). Diğer tüm flaş başlıklarının odak ışıkları, diğerlerine göre daha zayıf yanar; ancak flaş gücü seçiminde yapılan oranın odak ışığında da korunmasını sağlayacak şekilde ayarlanmıştır.
Örnek 1b
Yukarıdaki örneğe göre, örneğin, flaş kafası 2 maksimum olan odak ışığı ile yani örneğin 650 Watt ile yanar. Oysa flaş kafası 1 406,25 Watt ve flaş kafası 3 162,5 Watt ile yanar.
Bu "Maksimum Orantılılık" zayıf flaş gücü durumunda bile fotoğrafçının aydınlatma durumunu iyi değerlendirebilmesi ve otomatik odaklamayı hızlı ve hassas bir şekilde yapabilmesi için yeterince güçlü bir odak ışığına sahip olmasının avantajını sağlar.
Şekil 8.15: Işık geçirgenliğinin (Pmax) odak ışığına orantılı olması, ışık seyrini değerlendirmek (ve gerektiğinde iyileştirmek) için önemlidir. Bu işlev, biri veya daha fazla flaş başlığı kullanıldığında, farklı flaş güçleriyle çalışıldığında önemli hale gelir.
(Fotoğraf © 2013: Jens Brüggemann – www.jensbrueggemann.de)
Şekil 8.16: İlk çekimden önce, farklı flaş başlıklarının ışık seyrinin, ışık karakteristiğinin ve ışık yoğunluğunun birbirine oranının tam olarak nasıl olduğunu görebilirsiniz. Ardından fotoğrafı çektiğinizde, odak ışığınızı temel alarak gördüğünüz şey tam olarak o olacaktır: Ne görüyorsan, onu alırsın!
(Fotoğraf ©2013: Jens Brüggemann – www.jensbrueggemann.de)
8.6 Farklı ışık şekillendiriciler kullanımında ışık verimliliği
Işık şekillendiriciler sadece farklı ışık karakteristikleri sağlamaz; aynı zamanda model üzerine düşen ışık miktarında da etkilidirler. Bu nedenle, ışığı yoğunlaştıran veya parlak-gümüş, düz bir kaplama sahip olan ışık şekillendiriciler bulunmaktadır, örneğin, bu ışığı yansıtarak yüksek bir ışık verimliliği sağlarlar.
Diğerleri ise ışığın bir kısmını yutarlar, örneğin, Softboxlarda olduğu gibi bir kumaş-difüzörü bulundurdukları için.
Şekil 8.17: Eğer dışarıda flaş kullanıyorsam ve yüksek bir flaş gücüne ihtiyacım varsa, o zaman Softboxlar veya benzerlerini kullanmam; çünkü bu ışığı çok fazla "yutabilir" (kumaş yapısına ve kalınlığına bağlı olarak 1-2 durak) . Ayrıca düz alanlar rüzgara karşı çok hassastır, ki bu da özellikle deniz kenarında kullanımlarını neredeyse imkansız hale getirir. Burada broncolor "mobil" (1.200 watt saniye maksimum güç) ile son derece pratik (küçük) bir flaş başlığı olan "mobilite" kullanıldı.
(Fotoğraf ©: Jens Brüggemann – www.jensbrueggemann.de)
Ancak farklı ışık şekillendiricilerin farklı ışık verimlilikleri durumu, örneğin, daha zayıf flaş ışığına ihtiyaç duyulduğunda, ancak kurulum üzerinden bu şekilde ayarlanamadığında (çünkü kurulumu mümkün olduğunca düşük seviyeye indirdiniz) şu çözüm olabilir: Bu durumda, örneğin Normal reflektör yerine iç difüzörlü bir Softbox tercih edilebilir.
Not
Aydınlatma sisteminin ayarlanmış gücü ve ışık kaynağının modelden uzaklığı kadar, ışık şekillendiricinin yapısı da ışık verimliliğinin ne kadar olduğundan sorumludur.
Önizleme
Bu öğreticinin bir sonraki bölümünde (Bölüm 9: Profesyonel İç Mekân Işık Yönlendirme) size, iç mekânlarda mekan konumunda veya kendi stüdyomda çektiklerimden bazılarını göstereceğim. Ayrıca farklı ışık şekillendiricileri doğrudan karşılaştırarak, her birinin ışık karakteristiğini daha iyi değerlendirebilmenize yardımcı olacağım. Bu, sonrasında tanımlı fotoğrafçılık görevleri için uygun ışık şekillendiricilerini seçerken size yardımcı olacaktır.
